- Vivolta maakt nanodraden waarmee het menselijk lichaam weefsel kan repareren of regenereren waar het normaliter niet zou kunnen.
- De technologie maakt het mogelijk om hartkleppen te maken of bloedvaten te repareren.
- Het Nederlandse bedrijf begon als machinebouwer, maar werkt nu samen met partners om het eindproduct te verkopen aan de zorg.
- Lees ook: Startup Founda Health wil met een ‘eHealth app store’ de innovatie in de zorg versnellen
Als je niet diep in de technische materie zit, lijkt het alsof Vivolta magie bedrijft. Het bedrijf maak nanodraden waarmee het in essentie menselijk weefsel kan repareren of regenereren op plekken waar het lichaam dat zelf niet meer kan. Zo kan het hartkleppen laten vormen en gaten in bloedvaten dichten.
“Maar toch is het geen magie”, legt CEO Judith Heikoop van Vivolta uit. “Het maken van nanodraden bestaat al langer, wij hebben het alleen verfijnd zodat het bruikbaar is voor medische toepassingen.”
Die medische toepassingen omvatten bijvoorbeeld het maken van een raster dat over een gat in bloedvat geplaatst kan worden. “Vivolta maakt een soort matrices op nanoniveau waarin menselijke cellen zich kunnen structureren. Daarmee kunnen ze menselijk weefsel op plekken weer aanmaken waar het anders niet zou kunnen”, vertelt Heikoop.
“Neem bijvoorbeeld een kapot bloedvat dat normaliter niet te repareren is. Chirurgisch verwijdert men het slechte weefsel en plaatst daar een nanobuisje op. Dat trekt vervolgens cellen aan die zich erin nestelen en zo een nieuw stuk bloedvat vormen. Het buisje lost vervolgens op waardoor er enkel lichaamseigen weefsel achterblijft.”
Hartkleppen en stents
De technologie wordt ook ingezet voor het - bij gebrek aan een beter woord - fabriceren van hartkleppen en stents, al doet Vivolta dat niet zelf. Het bedrijf heeft daar partners als Xeltis (voor het maken van hartkleppen) en Stentit (voor het fabriceren van stents) voor.
Zelf legt Vivolta sinds kort de focus op de gezondheid van vrouwen, een ondergeschoven kindje in de medische wereld met een groot probleem rondom implantaten waar Vivolta een belangrijk verschil in kan betekenen.
"Neem bijvoorbeeld de Implant Files die in 2018 gepubliceerd werden. Toen kwam men erachter dat implantaten bij vrouwen veelal niet deugden en voor problemen zorgde”, zegt Heikoop. “Denk aan geïmplanteerde matjes om baarmoederverzakking te verhelpen die op termijn tot grote problemen leidden door inkapseling in menselijk bindweefsel. Nu zijn ze niet meer te verwijderen met alle gevolgen van dien."
Het is niet lastig om in te denken hoe de technologie van Vivolta hier voor een grote verandering kan zorgen.
Vivolta startte als machinebouwer
Vivolta begon ruim tien jaar geleden onder de naam IME Technologies, als een spin-off van de TU Eindhoven.
Oprichter Ramon Solberg las een medisch artikel over het creëren van nanodraden en dacht dat hij het beter kon. Destijds was het vrijwel onmogelijk om een nanodraad consistent op dezelfde dikte te maken, iets wat vereist is voor medische toepassingen.
IME Technologies had destijds nog als missie om machinebouwer te worden en deze apparaten te verkopen. Het bouwde na enige trial en error een prototype ter grootte van een tafelkoelkast. Deze was in staat keer op keer nanodraden van een gelijke dikte te produceren. Een doorbraak.
Opschalen bleek een uitdaging
Toch was er nog een probleem: de machine kon één stent of matje per keer te produceren. Lang niet genoeg om op grote schaal bruikbaar te zijn. Een grotere machine was dus nodig, maar daarbij kwamen andere uitdagingen kijken.
Zo moest er onder zeer schone omstandigheden kunnen worden geproduceerd. "We liepen er bijvoorbeeld tegenaan dat een grote productiekamer, gemaakt uit bijzondere kunststof, speciale lasnaden nodig heeft om een schone omgeving te creëren", lacht Heikoop. "Gelukkig zijn we gevestigd in de Brainport-regio in Eindhoven en was er een specialist in de buurt die ons uit de brand kon helpen."
Ondertussen zijn de uitdagingen overkomen en werkt Vivolta met een machine ter grote van een gemiddelde slaapkamer die aanzienlijk meer kan produceren. Daarnaast is het businessmodel veranderd van machinebouwer en verkoper, naar een bedrijf dat de eigen technologie gebruikt en verkoopt.
Die wisseling kwam toen Heikoop in 2018 bij het bedrijf in dienst trad als CEO. Ze veranderde ook de naam van IME Technologies naar Vivolta. Dat bestaat uit twee woorden: Vivo, wat leven betekent, en Volta, wat verwijst naar Alessandro Volta, de Italiaanse natuurkundige naar wie de eenheid van spanning (volt) is vernoemd.
Gecontroleerde wondheling
Met de koerswijziging kwam een andere uitdaging: Vivolta werkt op basis van kennis die relatief nieuw is. Dat vraagt om wat uitleg.
"Het is nog maar een paar jaar bekend dat cellen zich bevinden in een extracellulaire matrix en dat die matrix het gedrag van cellen beïnvloed. Dergelijke matrices maken wij", legt Heikoop uit.
Gelukkig kan Heikoop de werking simpel uitleggen: "Denk aan een wondje dat je afdekt met een pleister. Het heelt daardoor mooi. We doen eigenlijk aan gecontroleerde wondheling. We helpen het lichaam een handje en maken heling mogelijk met op nanodraden gebaseerde oplossingen op plekken waar anders littekenweefsel zou ontstaan."
Succes dankzij Eindhoven
Heikoop haalt de locatie in Eindhoven veelvuldig aan als bron van het succes van Vivolta. "Als we hier niet hadden gezeten, waren we nu nog lang niet zover geweest."
In de Brainport-regio bevinden zich veel specialistische bedrijven die elkaar ondersteunen met hun expertise. Iets waar Vivolta zoveel gebruik van maakt, dat Heikoop denkt dat het niet alleen essentieel is voor de groei van het bedrijf, maar tegelijk ook een beperkende factor is.
"Het maakt uitbreiding van de productie van machines naar het buitenland lastiger. We kunnen de machines maar op één plek ter wereld maken, en dat is hier", legt Heikoop uit. "Maar dat wil niet zeggen dat we onze ambities binnen de grenzen houden."
"We kunnen de machines die in Eindhoven geassembleerd zijn op termijn natuurlijk wel naar het buitenland verschepen om daar te produceren. Er is een wereldwijde afzetmarkt voor medische implantaten, de producten die we met onze machines maken", zegt Heikoop. "Als onze klanten alleen in Nederland zouden verkopen, dan zou het snel veel te duur zijn om producten te ontwikkelen. Wereldwijd opereren is dan ook noodzakelijk om levensvatbaar te zijn."
Groeiambities zijn er natuurlijk ook, al zijn ze voor nu nog wel binnen de landsgrenzen. Op dit moment is Vivolta met in totaal 20 man verdeeld over twee locaties (Eindhoven en Leiden), maar dat moet snel groeien naar 40 werknemers verdeeld over dezelfde twee locaties.
Terughoudend investeringsklimaat
Er hangt nog een nadeel aan in Nederland gevestigd zijn: zorgstartups kunnen niet bakken met geld ophalen.
"De investeringscultuur is hier wat conservatiever dan bijvoorbeeld in de VS", zegt Heikoop. "Daar zijn investeerders eerder geneigd veel geld in een concept te pompen en het te accepteren als het fout gaat. In Nederland gebeurt dat niet. Daar wordt een stuk kritischer naar alles gekeken."
Daarnaast is het niet altijd makkelijk om investeerders te vinden, zeker gezien de zeer specifieke markt waarin Vivolta actief is. De startup heeft veel kapitaal nodig en geldschieters moeten een lange adem hebben. "Die combinatie gaat vaak niet samen bij investeerders. Voor de ontwikkeling zijn tientallen miljoenen nodig, en dat is niet binnen 1 à 2 jaar terugverdiend."
Inmiddels hebben zich toch verschillende geïnteresseerde investeerders gemeld bij Vivolta. Wanneer de startup een deal hoopt af te ronden, is niet bekend.
